Schagen

Op 12 kilometer afstand ten zuidoosten van Julianadorp aan Zee ligt Schagen. Schagen is een fraai stadje dat centraal in de gelijknamige gemeente ligt. In de gemeente Schagen wonen ruim zesenveertigduizend mensen. Het leeuwendeel van de gemeente Schagen ligt in de regio West-Friesland. Dat wil zeggen ligt binnen de Westfriese Omringdijk. De tot de gemeente Schagen behorende plaatsjes Callantsoog, Petten, Groote Keeten en Abbestede liggen net buiten de Westfriese Omringdijk en behoren dus niet tot de regio West-Friesland.

De ‘Schagenezen’ wonen in ‘Skagen’ (Westfriesdialect) oftewel in de ‘Magnusveste’. Met de Magnusveste wordt gerefereerd aan de beroemde ridder Magnus van Schagen, een ridder die aan veel kruistochten deelnam. In Schagen zijn veel interessante bezienswaardigheden, waaronder een mooi slot en twee fraaie kerken te bezichtigen.

Slot Schagen

Schagen heeft in de geschiedenis een centrumfunctie vervuld in de wijde regio. De Noord-Hollandse stad is altijd al een bloeiende handelsplaats geweest, waar ambachtslieden en kooplui tezamen kwamen om er handel te drijven. Uiteindelijk verwierf Schagen in 1415 de stadsrechten. Als je heden ten dage door het oude centrum van Schagen wandelt, valt het op dat er een gloednieuw slot uit de grond is gestapt. Een nieuw slot waarvan alleen twee ronde hoektorens én de fundamenten van de zware brugpijlers in de slotgracht de overblijfselen zijn van het oorspronkelijke slot.

Aan het einde van de 14de eeuw stond er op de plek van het huidige slot een groot woonhuis dat in het bezit was van de heer van Schagen. In 1440 werd dit woonhuis tot een echt kasteel verbouwd door Willem de bastaard van Holland. Willem de bastaard van Holland was één van de zonen van Albrecht van Beieren. Oorspronkelijk had het slot een vierkant grondplan en was het omringd met een gracht met water. Aan de noordzijde bevond zich bovendien een voorburcht, waarachter zich een plein bevond. Vanaf dit plein leidde een gedeeltelijke ophaalbrug naar de poorttoren van de hoofdburcht. Nadat in 2002 de gracht werd uitgediept, kwamen van de genoemde brug de funderingen tevoorschijn.

Vroeger kwam men via de grote poorttoren op het binnenplein van het kasteel terecht. Aan de zuidgrens van het kasteel bevond zich het woongedeelte. Dit woongedeelte werd aan beide zijden geflankeerd door twee stevige hoektorens. Zogezegd zijn deze twee hoektorens de enige originele overblijfselen van het kasteel. Het slot bleef enkele generaties in het bezit van de familie van Albrecht van Beieren. In 1658 werd het slot echter verkocht aan George van Cats. Om het kasteel aan de voorkant een open karakter te geven, liet deze eigenaar de poorttoren en de voormuur afbreken. In 1676 verkocht van Cats het slot aan Floris Carel van Beieren (graaf van Warfusée). Floris Carel van Beieren was een nazaat van het geslacht van Beieren van Schagen. Helaas raakte het kasteel toen in ernstig verval; het feit dat de familie in België woonde, was hier de oorzaak van.

In 1827 werden de restanten van het slot gesloopt. Gelukkig bleven de twee ronde hoektorens, dankzij de gemeente Schagen, bespaard. De westelijke toren kreeg een nieuwe functie, deze werd als gevangenis gebruikt. Terwijl de oostelijke toren het verblijf van de cipiers werd. Tot aan de Eerste Wereldoorlog bleven de slottorens deze functies vervullen. De beide torens werden in 1931 grondig gerestaureerd. Ze werden onder andere voorzien van een rondboogvries en door een veelzijdige leien spits gedekt. In de jaren 90 van de vorige eeuw ontstonden er plannen om het Slot Schagen te gaan herbouwen. Men wilde met de herbouw geen exacte kopie maken van het oorspronkelijke kasteel, maar wel dat het een kasteel zou worden dat in dezelfde neostijl met verwijzing naar de gotiek zou gebouwd worden. In 2001 begon men met de bouw van het slot en in de herfst van 2002 werd Slot Schagen geopend.

Christoforuskerk

Aan de Molenstraat in Schagen bevindt zich de Christoforuskerk of Christophoruskerk, een rooms-katholieke kruisbasiliek. De Christoforuskerk is ontworpen door Alfred Tepe en is opgetrokken in de neogotische trant. Alfred Tepe was, na Pierre Cuypers, de belangrijkste Nederlandse architect van de neogotiek. De Christoforuskerk werd gebouwd tussen 1881 en 1883. In het voorportaal is een steen met het beeld van Sint-Christoforus verwerkt; de heilige waaraan de kerk gewijd is.

In totaal zijn er zeshonderddertig heipalen gebruikt bij de bouw van de kerk. Deze heipalen zijn tot een diepte van 9 meter de grond ingeslagen. De Christoforuskerk is opgebouwd uit meer dan twee miljoen stenen: zeshonderdduizend voor de fundering en honderdduizend voor de gewelven. Daarnaast zijn er achttienduizend tegels verwerkt in de vloer van het kerkgebouw.

De Christoforuskerk heeft een torenspits met een hoogte van 25 meter, met daarop een ijzeren kruis met een lengte van 3,5 meter en armen met een lengte van 2 meter en 20 centimeter. Bovenop het ijzeren kruis staat een koperen haan. De oudste luidklokken van Nederland bevinden zich in de klokkentoren van de Christoforuskerk: de uit 1478 daterende luidklok van Herman. In de Christoforuskerk hangt ook een klok van J. van Bremen uit 1512 en nog een 19de eeuwse kerkklok van een onbekende klokkenmaker.

De Grote Kerk aan de Markt

De Grote Kerk aan de Markt in Schagen dateert uit 1895-1897 en is evenals de bovenbeschreven Christoforuskerk in de neogotische stijl opgetrokken. J.A.G. van der Steur was de architect van de De Grote Kerk aan de Markt in Schagen. J.A.G. van der Steur was onder andere ook de ontwerper van het Vredespaleis in Den Haag. Ook al voor 1895 stond op dezelfde plek een andere kerk, deze ging echter door een grote brand in 1895 verloren. In 1901 werd er een orgel in de kerk geplaatst, gebouwd door de firma L. Van Dam en Zonen.

De kerktoren van De Grote Kerk aan de Markt is indrukwekkend te noemen en heeft een hoogte van maar liefst 65 meter. De Grote Kerk aan de Markt is sinds 1895 (Bataafse Republiek) eigendom van de gemeente Schagen. De protestantse gemeente maakt heden ten dage gebruikt van de kerk. Tijdens de gezellige West-Friese Folkloredagen bestaat er de mogelijkheid om de 65-metershoge kerktoren van De Grote Kerk aan de Markt in Schagen te beklimmen. Bovenop de top is het uitzicht uiteraard magnifiek. Je hebt dan een prachtig overzicht over Schagen en de omgeving van het oude stadje. Je kunt dan zelfs in de verte de Noordzeeduinen zien liggen.