Enkhuizen

Op 74 kilometer afstand ten zuidoosten van Julianadorp aan Zee ligt Enkhuizen, een mooie afstand om naartoe te fietsen. Enkhuizen behoort tot de regio West-Friesland en ligt zowel aan het IJsselmeer als aan het Markermeer. De gemeente Enkhuizen telt ruim achttienduizend inwoners. De stad Enkhuizen, het dorp Oosterdijk en het buurtschap Westeinde vormen tezamen de gemeente Enkhuizen. Enhuizenaren spreken Enkhuizens. Enkhuizens is een West-Fries dialect.

Doordat Enkhuizen een verleden heeft als middelpunt van de haringvisserij heeft het als bijnaam ‘Haringstad’. Voor toeristen is Enkhuizen een zeer aantrekkelijke bestemming. Het plaatsje heeft verschillende jachthavens, het Zuiderzeemuseum en Sprookjeswonderland. Bovendien is er veel bedrijvigheid in Enkhuizen; er hebben zich in het stadje heel veel tuinbouwbedrijven (waaronder zaadbedrijven) en ondernemingen in de kunststofindustrie gevestigd. Enkhuizen is het bezoeken dus meer dan waard. In de stad waan je jezelf in oude tijden en lijkt er niets te zijn veranderd de achterliggende eeuwen. Enkhuizen telt diverse musea en talloze monumentale panden.

Musea

In Enkhuizen zijn zogezegd verschillende musea te bezoeken: het Zuiderzeemuseum, Flessenscheepjesmuseum, Heiligenbeeldenmuseum en het Enkhuizer Almanakmuseum.

Zuiderzeemuseum

In het Zuiderzeemuseum wordt de cultuur en de maritieme geschiedenis van de voormalige Zuiderzee (thans het IJsselmeer en de Waddenzee) op een fraaie manier in beeld gebracht. Het Zuiderzeemuseum bestaat uit een binnen- en buitenmuseum. Het Zuiderzeemuseum werd in 1948 opgericht met als doel om de cultuur rondom de Zuiderzee van vóór 1932 vast te leggen. Heden ten dage zijn er in het Zuiderzeemuseum ook tentoonstellingen over het IJsselmeer te bewonderen.

In het binnenmuseum van het Zuiderzeemuseum zijn dertien echte schepen te bewonderen die op de Zuiderzee hebben gevaren. Onder deze dertien schepen bevinden zich drie grote vissersboten waaronder de beroemde boeier de Sperwer. Met de Sperwer maakte Merlin Minshall zijn huwelijksreis over de Donau. In de zalen van het binnenmuseum zijn verder vaste en tijdelijke tentoonstellingen te zien die als thema de Zuiderzee hebben. Hierbij moet je onder andere denken aan scheepsmodellen, schilderijen en klederdrachten.

Het buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum werd op 6 mei 1983 door koningin Beatrix geopend. Het buitenmuseum bestaat uit een dorp met daarin verschillende gebouwen, panden en huizen uit het voormalige Zuiderzeegebied. De meeste van deze bouwsels zijn authentiek, maar er zitten ook een paar gekopieerde exemplaren bij. De Gasthuiskapel uit Den Oever was het eerst pand dat werd opgebouwd in het Zuiderzeemuseum. Het dijkhuis uit Hindelopen was het eerste pand dat in het bezit kwam van het Zuiderzeemuseum, op dit moment is er een café in gevestigd. Het dijkhuis staat langs de dijk van het buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum.

In het buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum zijn verder een haven, kapsalon, schooltje, kaaspakhuis, smederij, mandenmakerij, apotheek, snoepwinkeltjes, stoomwasserij, haringrokerijen, kalkovens en een molen opgebouwd in de situatie van het eiland Marken uit vroegere tijden. De scheepswerf langs de bovengenoemde haven is een kopie, het origineel is te bewonderen in het Openluchtluchtmuseum te Arnhem.

Als je in de maanden april tot en met november in het buitenmuseum rondstapt, is daar heel veel te beleven. Er worden dan onder andere typisch oud-Hollandse activiteiten ontplooid zoals het maken van klompbootjes voor kinderen en oude Hollandse spelletjes. Daarnaast worden er ook demonstraties gegeven van oude ambachten zoals het slaan van touw, het maken van kuipen en manden en het roken van haring. In het Zuiderzeemuseum zijn twee Nederlandse films opgenomen: De Scheepsjongens van Bontekoe uit 2007 en Bennie Stout uit 2011. Bennie Stout is een Sinterklaasfilm. Het Zuiderzeemuseum speelt tevens een rol in het Suske en Wiske-verhaal ‘De gulden harpoen’.

Flessenscheepjesmuseum

Mensen die van scheepjes in flessen houden, kunnen een bezoek brengen aan het Flessenscheepjesmuseum in Enkhuizen. Het Flessenscheepjesmuseum heeft meer dan duizend flessenscheepjes en bezit daarmee de grootste collectie flessenscheepjes ter wereld. De flessenscheepjes die in het museum zijn te bewonderen, zijn enerzijds volledig getuigde zeilschepen, maar ook schepen uit de huidige tijd. Bovendien zijn er ook flessenscheepjes die geen scheepjes, maar andere thema’s voeren zoals de visserij, het reddingswezen en de walvisvaart. Het Flessenscheepjesmuseum is gevestigd in het Spuihuisje. Het Spuihuisje is op de spuisluis gebouwd die het water van de Zuiderhavendijk met het IJsselmeer verbindt. Vanuit het Spuihuisje vond de bediening van de spuisluis plaats. Het Spuihuisje dateert uit de 17de eeuw. Op de gevel van het Spuihuisje zijn mooie versieringen aangebracht met de wapens van Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, West-Friesland en de prins Maurits van Oranje.

Heiligenbeeldenmuseum

In het Heiligenbeeldenmuseum zijn meer dan honderdenveertig beelden van heiligen te bewonderen. Ook het levensverhaal, de weerspreuken en het bijgeloof van de heiligenbeelden zijn er te leren. Naast de heiligenbeelden zijn er ook andere devotionala in de collectie opgenomen, zoals bidprentjes. De oprichtster en eigenaar van het museum is Mary de Wit. Naast het verzamelen van de beelden is zij ook verantwoordelijk voor eventuele restauratie van de beelden. Jeanne d’Arc, Sint Antonius Abt, Sint Antonius van Padua, Sint Nicolaas en Sint Hubertus zijn voorbeelden van heiligenbeelden die in het Heiligenbeeldenmuseum zijn te bewonderen.

Monumenten

Doordat Enkhuizen zo’n rijke historie heeft, zijn er in de stad veel monumenten te bezichtigen zoals de Boerenboom (1593), het Buyskeshuis (1732), het Café van Bleiswijk, de Drommedaris (1540) (de spits van de Drommedaris dateert uit 1648), de Koepoort (1730), het Oude Gouwsboom (1593), het Peperhuis (1567), het Snouck van Loosenhuis (1786), het Snouck van Loosenpark (1897), het Spuihuisje (daterend uit de 17de eeuw), het Stadhuis (1688), de Stadsgevangenis (1612), het Staverse poortje (1615), het Treinstation (1885), De Vriesstichting, het Waaggebouw (1559), het Weeshuis (de gevel van het Weeshuis dateert uit 1616), de Wester- of Sint Gommaruskerk (1470-1516), De Westfriese Munt (1611), de Sint Franciscus Xaveriuskerk (1906), de Zeemuur (1608) en de Zuider- of Sint Pancraskerk (1524).

Boerenboom

De Boerenboom is evenals de Oude Gouwsboom een waterpoort in Enkhuizen. De twee waterpoorten werden in 1593 gebouwd. De poorten bezaten een houten schot waarmee ze konden worden afgesloten en derhalve ook als sluis konden worden gebruikt. Via de Boerenboom kom je aan de stadszijde uit op de Noorder Boerenvaart. Via de Oude Gouwsboom kom je buiten de stad uit op de Oude Gouw. Naast de Boerenboom en de Oude Gouwsboom was er nog een derde sluitboom in Enkhuizen, de Ketenboom. Echter toen aan het einde van de 19de eeuw de spoorweg Zaandam-Enkhuizen werd aangelegd, werd de Ketenboom gesloopt. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn de Boerenboom en de Oude Gouwsboom uit voorzorg gesloten. Men werd daartoe gedwongen omdat de Duitse bezetters de Wieringermeer hadden laten onderlopen.