De Putten

Er bestaan drie soorten water: zoet, zout en brak. Brak water is zoutig water, echter het is wat minder zout dan zeewater. Brak water zit boordevol met voedingsstoffen en is daardoor hoogst interessant voor tal van plant- en diersoorten.

Een heel erg belangrijk Nederlands brakwatergebied voor vogels is het natuurgebied De Putten. De Putten ligt aan de polderkant (Harder- en Pettemerpolder) van de Hondsbossche en Pettemer Zeewering en is in het midden van de 19de eeuw ontstaan. Het water van De Putten is brak omdat het regenwater zich vermengd met zout kwelderwater. Feitelijk bestaat het gebied De Putten uit kleiputten die ontstaan zijn bij de aanleg van de dijk op de huidige locatie van de Hondsbossche en Pettemer Zeewering. De dijkbouwers gebruikten de klei om de dijk te bouwen en te verstevigen. De Putten is ongeveer zeshonderd hectare groot en omvat graslanden en plassen.

Vogeleldorado

De Putten is voor vogelspotters een extreem aantrekkelijk gebied. Het is derhalve een favoriet vogelkijkpunt bij vogelaanbidders. Op ieder moment van de dag staan vogelliefhebbers met camera’s, telelenzen en verrekijkers langs het gebied opgesteld om de bewegingen van de gevleugelde vrienden te bekijken. In de waterpartij van De Putten zijn voor vogels verschillende eilandjes aangelegd, zo ligt aan de noordkant het schelpeneilandje. Op het schelpeneilandje zijn medio mei volop grote sterns en visdieven te zien.

De Putten is een belangrijk foerageer- en rustplaats voor doortrekkers in het voor- en najaar. Het stikt er dan van de steltlopers zoals rosse grutto’s, bonte strandlopers, zwarte ruiters en tureluren. Wilde eenden, kuifeenden, pijlstaarten, smienten, krakeenden, bruine kiekendieven, torenvalken en buizerds zijn ook volop in dit Noord-Hollandse natuurgebied te spotten. Kluten, zilvermeeuwen, kokmeeuwen en visdieven zijn voorbeelden van vogelsoorten die niet alleen in het gebied hun maagjes vullen, maar die er ook succesvol broeden.

Ook gedurende de winter kun je met een gerust hart naar natuurreservaat De Putten togen. Er zijn dan heel veel fladderaars te spotten zoals rietgorzen, baardmannen, blauwe kiekendieven, smellekens, slechtvalken, wintertalingen, nonnetjes, brilduikers, roodkeelduikers, alken, zeekoeten, patrijzen, geelpootmeeuwen, grote burgemeesters, zwartkopmeeuwen, houtsnippen, lepelaars, grauwe ganzen, rotganzen en witbuikrotganzen. Naast de grote variatie aan vogels leven er in De Putten ook andere diersoorten zoals bruine ratten, hermelijnen, amfibieën en insecten.

Bedreiging 

De toekomst van De Putten is een beetje onzeker geworden, doordat er aan de zeekant van de Hondsbossche en Pettemer Zeewering in 2015 een strand en duinen zijn opgespoten en aangelegd. Dit in het kader van een verhoging van de veiligheid voor de mensen achter de dijk. De Hondsbossche en Pettemer Zeewering was namelijk altijd al een zwakke schakel aan de Nederlandse kust die nodig versterkt diende te worden. Het feit dat de Hondsbossche en Pettemer Zeewering op deze manier versterkt is, heeft waarschijnlijk wel een consequenties voor De Putten. Het is namelijk de verwachting dat de hoeveelheid zout kwelderwater hierdoor gaat afnemen. Als er minder zout kwelderwater aanwezig is, zal er ook minder brak water ontstaan na vermenging met het regenwater in De Putten. Uiteindelijk zal daardoor De Putten ook minder voedselrijk worden voor vogels en andere diersoorten. Gelukkig is men nu al aan het nadenken over oplossingen om dit probleem aan te pakken.

Vogelspotlocaties in de Kop Noord-Holland

Naast De Putten in Petten zijn er in de Noordkop nog heel veel andere toplocaties om vogels te spotten zoals het Amstelmeer in Hollands Kroon, de Loterijlanden in Alkmaar en Nijenburg in Heiloo.

Amstelmeer

Het Amstelmeer is voor vogelliefhebbers één groot feest. Bij het Amstelmeer bevindt zich een vogeluitkijkpunt op de Amsteldiepdijk, in de buurt van het dorpje Van Ewijcksluis. Als je op het vogeluitkijkpunt staat, kun je heel veel verschillende vogelsoorten spotten variërend van brandganzen tot zilvermeeuwen. Op het Amstelmeer zijn verschillende moeraseilandjes aanwezig die voor de vogels heel belangrijk zijn. Zij gebruiken de eilandjes namelijk om te broeden, te rusten en te foerageren. Er zijn jaren bij dat de eilandjes van het Amstelmeer worden bevolkt met meer dan duizend broedende kokmeeuwen, uiteraard is dit een geweldig gezicht om te zien.

Loterijlanden

Ten noordwesten van Alkmaar ligt het natuurgebied de Loterijlanden. Het is een polderlandschap met een totaal oppervlakte van 24 hectare. De Loterijlanden zijn onderdeel van het natuurgebied Bergermeerpolder. De Bergermeerpolder wordt beheerd door Natuurmonumenten. Ooit was het Bergermeer een ondiep moerassig meer met eilandjes. Ten tijde van de middeleeuwen is het Bergermeer drooggemaakt en vervolgens verkaveld. Voor boeren was de Bergermeerpolder geenszins interessant, het gebied was veel te nat en te drassig. Er was dus vrijwel geen belangstelling voor, het gebruik van het land werd daarom ieder jaar middels loting toegewezen aan arme boeren. Hieraan heeft het gebied dan ook zijn naam te danken.

Doordat de boeren het gebied vooral gebruikten als land om te hooien, is het nooit veel bemest. Hierdoor is het natuurgebied voedselarm. Voedselarme grond in combinatie met een hoge vochtigheid zorgt ervoor dat bepaalde zeldzame planten de kans krijgen om te kunnen groeien zoals de dotterbloem, rietorchis en de echte koekoeksbloem. Sommige graslandjes van de Loterijlanden worden nog steeds gemaaid en gehooid, op deze manier wil men de natuurlijke habitat voor zeldzame voedselarm-minnende planten in stand houden.

Nijenburg

Landgoed Nijenburg ligt net buiten de plaatsen Alkmaar en Heiloo. Nijenburg is een cultuurhistorisch natuurgebied waar je heerlijk kunt genieten van weidse polders, een fraai parkbos, historische gebouwen en eeuwenoude beukenlanen. Nijenburg wordt evenals de Loterijlanden beheerd door Natuurmonumenten. Op het landgoed mag je overal vrij wandelen en fietsen, er is ook een wandelroute uitgezet met een totale lengte van 5 kilometer. Als je voor deze wandelroute kiest, passeer je achtereenvolgens het fraaie landgoed, oude stolpboerderijen, fijne speelweides, open bosgebieden en aantrekkelijke vergezichten.

Voorjaarbloeiers als de witte wilde boshyacint, paarsblauwe wilde boshyacint en het gele speenkruid laten zich in de lente volop op het landgoed zien. In de zomer vliegen er talrijke nachtegalen, goudhanen, roodborsten door Nijenburg heen. Paddenstoelenliefhebbers moeten gedurende de herfst naar het gebied togen, dan staat het er vol met heksenboter, kleine stinkzwam, grote stinkzwam, oranje bekerzwam, oesterzwam en ridderzwam. Hondenliefhebbers kunnen Fikkie of Pluto met een gerust hart mee naar het landgoed nemen. Midden in Nijenburg mogen de honden namelijk vrijelijk rondlopen en kunnen ze fijn ravotten met soortgenoten.