Er komen steeds meer haaien voor in de Noordzee. Tien jaar geleden waren ze helemaal verdwenen, maar de laatste tijd worden hondshaaien, gevlekte gladde haaien en ruwe haaien steeds meer gesignaleerd. Uiteraard zijn alle wereldzeeën en oceanen met elkaar verbonden en kunnen zeedieren (en dus ook haaien) overal naartoe zwemmen, maar evenals op het land hebben alle diersoorten hun specifieke leefgebied en dat geldt zeker ook voor haaien. Dus de kans dat een witte haai (great white, mensenhaai) opduikt langs de Noordzeekust is derhalve kleiner dan dat er een meteoriet op je hoofd ploft.
De haaien die in Nederland voorkomen, zijn zogenaamde grondhaaien. Ze scharrelen over de bodem van de Noordzee op zoek naar kleine vissen, krabben, schelpdieren, wormen, et cetera. Sommige exemplaren kunnen zelfs uitgroeien tot een lengte van één á twee meter, maar ondanks dit soort lengtes doen ze geen vlieg, en ook geen mens, kwaad. Je kunt ze zelfs gewoon aanraken!
In de Noordzee zijn haaien vaak het slachtoffer van bijvangst. Elders in de wereld wordt er echter specifiek en massaal jacht gemaakt op haaien. Jaarlijks worden er miljoenen haaien aan het water onttrokken, voornamelijk voor hun vinnen die dan als haaienvinnensoep op tafel terechtkomen. Na het ‘ontvinnen’ worden de roofvissen weer levend in het water teruggegooid, hetgeen uiteraard een zware vorm van dierenmishandeling is. Behalve voor de vinnen worden haaien gevangen voor vlees, olie en kraakbeen. Gelukkig zijn deze praktijken in Nederland verboden.
Waarom zijn haaien weer terug in de Noordzee? Het antwoord van deze vraag heeft met overbevissing te maken. In de Noordzee heeft lange tijd overbevissing plaatsgevonden, waardoor het gebied steeds dunner bezaaid met vissen werd. In een lege zee hebben haaien niets te zoeken, maar nu de visbestanden weer op peil komen, eisen haaien hun deel op!
Er is weinig informatie bekend over de haaien die in de Noordzee zwemmen. Om daar verandering in te brengen, worden sinds drie jaar tellingen van haaien gehouden. De haaien worden gelokt met zeeduizendpoten (haaien zijn dol op deze zogenaamde zagers) en gevangen met hengels. Vervolgens wordt aan boord de soort en het geslacht bepaald. Verder worden de beesten gewogen, gemeten en getagd met een plastic labeltje in hun vinnen. In totaal doen er meer dan driehonderd sportvissers mee aan deze jaarlijkse tellingen. Daarnaast zijn er vijftien schippers die gedurende het hele visseizoen haaien merken.
Op deze manier zijn al meer dan tweeduizend haaien van een merkje voorzien en hoopt men meer inzicht te krijgen over de migratie, groei en de aantallen van de haaien. De haaien die in de Nederlandse wateren zijn getagd, worden onder andere teruggemeld vanuit Noorwegen, Schotland en de Golf van Biskaje. Met de informatie die dat oplevert, hoopt men haaien in de toekomst beter te beschermen. Voor die mensen die de film Jaws hebben gezien en derhalve met angst en beven de zee induiken; er is nog nooit een melding gemaakt van iemand die gebeten is door een haai in de Noordzee!
